8 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας
Η μέρα αυτή σηματοδοτεί τους αγώνες, τις θυσίες αλλά και τα επιτεύγματα των γυναικών μέσα στους αιώνες, προκειμένου να εξασφαλίσουν τα δικαιώματά τους.
Η ομάδα μας, ετοίμασε μια σειρά από δράσεις θέλοντας να δώσει το δικό της μήνυμα!
"Business Dream" project - ιστορίες που αξίζει να ακούσεις
Νέες γυναίκες! Γυναίκες που επιχειρούν, τολμούν, ρισκάρουν, δημιουργούν και συνεργάζονται. Γυναίκες που έχουν κάτι να σου πουν! Το "Business Dream" project δημιουργήθηκε για να αναδείξει τις ιστορίες τους!
Δείτε τις συνεντεύξεις στο κανάλι μας στο Youtube: Sxedia stin poli
- Επιμέλεια, συντονισμός, ομάδα παραγωγής:
- Carmen Martinez Moreno: εθελόντρια στη «Σχεδία στην πόλη» μέσω του προγράμματος Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης
- Σμαρώ Ιγνατιάδου: συντονίστρια Ε.S.C. και εθελοντικών προγραμμάτων
- Γιώργος Σγουρομάλλης: cinematography
“International Women Day” project - Online “Fanzine” magazine
Στο "μικρό μας περιοδικό" παρουσιάζουμε γυναίκες που μας έχουν εμπνεύσει με τους αγώνες και το έργο τους και μοιραζόμαστε τα δικά μας μηνύματα!
Ευχαριστούμε την υπέροχη ομάδα των εθελοντών και εθελοντριών μας για το υλικό που ετοίμασαν.
Ιδέα, επιμέλεια έκδοσης: Carmen Martinez Moreno, εθελόντρια στη «Σχεδία στην πόλη» μέσω του προγράμματος Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης
Μπορείτε να ξεφυλλίσετε πατώντας το παρακάτω link:
https://issuu.com/carmenmartinez242/docs/fanzine_-_international_women_day__2_?fbclid=IwAR1HUI2_Z1I6rVWIIsvbqZmKdDdSffII6FCvX0L6YPcARDMjDFIF9G0K3No
Ακολουθείστε μας στο Facebook, Instagram & Youtube: Sxedia stin poli
________________________________________________________________________________________________________________________________________
Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας καθιερώθηκε το 1977 από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος την 8η Μαρτίου κάθε έτους καλεί όλες τις χώρες του κόσμου να γιορτάσουν την ημέρα αυτή για τα δικαιώματα των γυναικών.
Είναι μια ημέρα κινητοποιήσεων παγκοσμίως, για την υποστήριξη της ισότητας των φύλων και την ενίσχυση της θέσης των γυναικών στην κοινωνία, επιδιώκοντας να ενημερωθεί και να ευαισθητοποιηθεί το ευρύ κοινό για θέματα προάσπισης της αξιοπρέπειας των γυναικών σε όλες τις πτυχές / εκφάνσεις της ζωής τους.
Η πρώτη Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας γιορτάστηκε το 1909 με πρωτοβουλία του Σοσιαλιστικού Κόμματος των ΗΠΑ και υιοθετήθηκε δύο χρόνια αργότερα από τη Σοσιαλιστική Διεθνή.
Το 1911, η «Ημέρα της Γυναίκας» διοργανώθηκε στη Γερμανία με πρωτοπόρο την θεωρητικό Κλάρα Τσέτκιν μαζί με 100 εκπροσώπους από 17 χώρες.
Στη Ρωσία, μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση ο Λένιν πείστηκε από τη φεμινίστρια Αλεξάνδρα Κολοντάι και καθιέρωσε την 8η Μαρτίου ως επίσημη αργία στη χώρα, ωστόσο σύντομα το πολιτικό υπόβαθρο της γιορτής ξεθώριασε και πλέον η Ημέρα της Γυναίκας γιορτάζεται σε όλο τον κόσμο ως έκφραση αγάπης και εκτίμησης προς το ωραίο φύλο.
Από το 1975 η Ημέρα της Γυναίκας τελεί υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, για την ανάδειξη των γυναικείων δικαιωμάτων σε όλο τον κόσμο.
Η 8η Μαρτίου καθιερώθηκε ως μέρα της γυναίκας σε ανάμνηση μιας μεγάλης εκδήλωσης διαμαρτυρίας που έγινε στις 8 Μαρτίου του 1857 από τις εργάτριες κλωστοϋφαντουργίας στη Νέα Υόρκη, οι οποίες διαδήλωναν ζητώντας καλύτερες συνθήκες εργασίας. Ήταν μία από τις πρώτες κινήσεις διεκδίκησης δικαιωμάτων από γυναίκες.
Όταν θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά η ημέρα αυτή, γυναίκες από διάφορα κράτη απαίτησαν να έχουν δικαίωμα ψήφου, το οποίο πρώτες οι γυναίκες της βρετανικής αποικίας της Νέας Ζηλανδίας απέκτησαν επισήμως το 1893. Το δικαίωμα ψήφου των γυναικών χρειάστηκε σχεδόν έναν ακόμα αιώνα και πολλούς αγώνες για να κατοχυρωθεί στα περισσότερα κράτη του κόσμου.
Σήμερα δίνεται έμφαση στη διείσδυση και την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην παγκόσμια οικονομία και σε όλους τους τομείς απασχόλησης, χωρίς στερέοτυπα και προκαταλήψεις.. Επίσης υπενθυμίζονται τα επιτεύγματα των γυναικών τον τελευταίο αιώνα, ενώ σε ορισμένες χώρες η σημερινή μέρα είναι εθνική αργία για το γυναικείο φύλο. Δίνεται έμφαση στην εξάλειψη των διακρίσεων και μισθολογικών ανισοτήτων στους εργασιακούς τομείς. Ωστόσο παραμένουν φλέγοντα ζητήματα η γυναικεία κακοποίηση, η σεξουαλική παρενόχληση και η ενδοοικογενειακή βία.
Οι γυναίκες σε όλον τον κόσμο συνεχίζουν να διεκδικούν τα δικαιώματά τους.
Μια σύντομη ιστορική αναδρομή…
Η πρώτη τήρηση της "Ημέρας της Γυναίκας", ονομαζόταν «Εθνική Ημέρα της Γυναίκας» και πραγματοποιήθηκε στις 28 Φεβρουαρίου του 1909 στη Νέα Υόρκη, όπου διοργανώθηκε από το Σοσιαλιστικό Κόμμα της Αμερικής κατόπιν εισήγησης της Τερέζα Μαλκίελ.
Στις 19 Αυγούστου 1910 διοργανώθηκε Διεθνής Διάσκεψη Γυναικών ως πρόδρομος της γενικής συνάντησής της Δεύτερης Διεθνούς Σοσιαλιστικής Κοινότητας στη Κοπεγχάγη της Δανίας. Εμπνευσμένη εν μέρει από τους Αμερικανούς σοσιαλιστές, η Γερμανίδα Σοσιαλίστρια Λουίζε Τσιτς πρότεινε την καθιέρωση μιας ετήσιας Διεθνούς Ημέρας της Γυναίκας και υποστηρίχθηκε από τη συνάδελφο σοσιαλίστρια και αργότερα κομμουνίστρια ηγέτιδα Κλάρα Τσέτκιν, υποστηριζόμενη από την Κέιτ Ντούκε χωρίς όμως να καθοριστεί συγκεκριμένη ημερομηνία. Οι αντιπρόσωποι (100 γυναίκες από 17 χώρες) συμφώνησαν με την ιδέα ως μέσο προώθησης των ίσων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος του εκλέγειν για τις γυναίκες.
Το επόμενο έτος, στις 19 Μαρτίου 1911, η Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας σηματοδοτήθηκε για πρώτη φορά με τη συμμετοχή πάνω από ένός εκατομμυρίου ανθρώπων στην Αυστρία, τη Δανία, τη Γερμανία και την Ελβετία. Μόνο στην Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία υπήρξαν 300 διαδηλώσεις. Στη Βιέννη, οι γυναίκες παρέλασαν στην Ρίνγκστρασσε και σήκωσαν πανό για να τιμούν τους μάρτυρες της Κομμούνας των Παρισίων. Οι γυναίκες ζήτησαν να τους δοθεί το δικαίωμα του εκλέγειν και της κατοχής δημοσίων αξιωμάτων. Διαμαρτυρήθηκαν επίσης κατά της διάκρισης λόγω φύλου στην εργασία Οι Αμερικανοί συνέχισαν να γιορτάζουν την Εθνική Ημέρα της Γυναίκας την τελευταία Κυριακή του Φεβρουαρίου.
Το 1914 έλαβε χώρα η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, πιθανόν επειδή η ημέρα αυτή ήταν Κυριακή και έκτοτε πραγματοποιείται πάντα αυτήν την ημερομηνία σε όλες τις χώρες. Η τήρηση της Ημέρας στη Γερμανία το 1914 ήταν αφιερωμένη στο δικαίωμα ψήφου των γυναικών, το οποίο οι Γερμανίδες απέκτησαν τελικά το 1918.
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, η Μπολσεβίκικη Αλεξάνδρα Κολλοντάι και ο Βλαντιμίρ Λένιν όρισαν την 23η Φεβρουαρίου (8 Μαρτίου) ως επίσημη αργία στη Σοβιετική Ένωση, αλλά συνέχισε να είναι εργάσιμη μέρα μέχρι το 1965. Στις 8 Μαΐου 1965 με το διάταγμα του ΕΣΣΔ Προεδρείου του Ανωτάτου Σοβιέτ, η Διεθνής Ημέρας της Γυναίκας κηρύχθηκε ως μη εργάσιμη ημέρα στην ΕΣΣΔ "για τον εορτασμό των εξαιρετικών προτερημάτων των σοβιετικών γυναικών στην κομμουνιστική οικοδόμηση, στην υπεράσπιση της πατρίδας τους κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου, στον ηρωισμό και την ανιδιοτέλεια στο μέτωπο και στα μετόπισθεν και επίσης σηματοδοτώντας τη μεγάλη συμβολή των γυναικών στην ενίσχυση της φιλίας μεταξύ των λαών και τον αγώνα για την ειρήνη. Έτσι η ημέρα των γυναικών πρέπει να γιορτάζεται όπως και οι άλλες αργίες".
Από την επίσημη υιοθέτησή της στη Σοβιετική Ρωσία μετά την Επανάσταση το 1917, η ημέρα εορταζόταν κυρίως στις κομμουνιστικές χώρες και από το κομμουνιστικό κίνημα παγκοσμίως. Άρχισε να εορτάζεται από τους κομμουνιστές της Κίνας από το 1922. Μετά την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας την 1η Οκτωβρίου 1949, το Κρατικό Συμβούλιο κήρυξε στις 23 Δεκεμβρίου ότι η 8 Μαρτίου ορίζεται ως επίσημη αργία, με της γυναίκες στην Κίνα να δικαιούνται μισή ημέρα άδεια.
Στην Ιταλία, για τον εορτασμό της ημέρας, οι άνδρες δίνουν κίτρινες μιμόζες για τις γυναίκες. Η κομμουνίστρια πολιτικός Τερέζα Ματέι, το 1946, επέλεξε τη μιμόζα ως σύμβολο της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας στην Ιταλία, επειδή ένιωθε ότι τα γαλλικά σύμβολα της ημέρας όπως η βιολέτα ήταν πολύ σπάνια και ακριβά για να χρησιμοποιηθούν αποτελεσματικά στην Ιταλία
Η Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας πυροδότησε βία στην Τεχεράνη του Ιράν στις 4 Μαρτίου του 2007, όταν η αστυνομία χτύπησε εκατοντάδες άνδρες και γυναίκες που σχεδίαζαν συλλαλητήριο.
Η μέρα είναι επίσημη αργία στο Αφγανιστάν, την Αγκόλα, την Αρμενία, το Αζερμπαϊτζάν, τη Λευκορωσία, τη Μπουρκίνα Φάσο, τη Καμπότζη, τη Κίνα (μόνο για γυναίκες), τη Κούβα, τη Γεωργία, τη Γουινέα-Μπισάου, την Ερυθραία, το Καζακστάν, τη Κιργιζία, το Λάος, τη Μαδαγασκάρη (μόνο για γυναίκες), τη Μολδαβία, τη Μογγολία, το Νεπάλ, τη Ρωσία, το Τατζικιστάν, το Τουρκμενιστάν, την Ουγκάντα, την Ουκρανία, , το Ουζμπεκιστάν, το Βιετνάμ, και τη Ζάμπια.
Σε ορισμένες χώρες, όπως το Καμερούν, η Κροατία, η Ρουμανία, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη, η Βουλγαρία και η Χιλή η μέρα δεν είναι αργία, αλλά εορτάζεται ευρέως. Την ημέρα αυτή συνηθίζεται οι άντρες να δίνουν δώρα στις γυναίκες της ζωής τους (φίλες, μητέρες, σύζυγοι, αρραβωνιαστικοί, κόρες, συνάδελφοι κτλ.) λουλούδια και μικρά δώρα. Σε ορισμένες χώρες (όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία) γιορτάζεται επίσης ως ισοδύναμο της Ημέρας της Μητέρας, όπου τα παιδιά επίσης δίνουν μικρά δώρα για τις μητέρες και τις γιαγιάδες. Στη Ρωσία, η ημέρα έχει χάσει το πολιτικό πλαίσιο μέσα στο χρόνο και έχει γίνει απλά μια μέρα για να τιμήσει τις γυναίκες και την γυναικεία ομορφιά. Από το 2019 η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας εορτάζεται ως αργία του ομοσπονδιακού κρατιδίου του Βερολίνου στη Γερμανία.
Το γυναικείο κίνημα στην Ελλάδα...
Δεν ήταν μόνο οι Σουλιώτισσες και οι γνωστές ηρωίδες της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 που έγραψαν ιστορία στην Ελλάδα. Οι περισσότερες και περισσότεροι όμως γνωρίζουμε μόνο τις πρώτες. Ίσως γιατί επικρατούσε η αντίληψη, από τις αρχές του 20ού αιώνα, ότι η κατάκτηση των δικαιωμάτων για τις γυναίκες μπορεί να προωθηθεί μόνο μέσα από το εθνικιστικό πρίσμα. Δεν ήταν λίγοι οι εργατικοί αγώνες που πρωτοστάτησαν οι γυναίκες ανά την επικράτεια. Ήταν λογικό, καθώς, για παράδειγμα, το 1919, λόγω της πολεμικής εκστρατείας στη δυτική Τουρκία, οι γυναίκες αποτελούσαν ακόμη και το 70% του εργατικού δυναμικού σε κραταιούς τομείς της ελληνικής βιομηχανίας, όπως η κλωστοϋφαντουργία.
Με την κυκλοφορία του περιοδικού «Η Εφημερίς των Κυριών», στις 8 Μαρτίου 1887, σηματοδοτείται το ξεκίνημα του φεμινιστικού κινήματος στην Ελλάδα. Η «Εφημερίς των Κυριών» εκδίδεται από γυναίκες και απευθύνεται στις γυναίκες των μεσαίων στρωμάτων του νεοσύστατου ελληνικού κράτους και της ελληνικής διασποράς. Επικεφαλής και εκδότρια του περιοδικού ήταν η δημοσιογράφος και συγγραφέας Καλλιρρόη Παρρέν.
Η συντακτική ομάδα του περιοδικού αποτελείται από τις «γράφουσες» Ελληνίδες. Η Αγαθονίκη Αντωνιάδου, η Σαπφώ Λεοντιάς, η γιατρός Ανθή Βασιλειάδου, η Φλωρεντία Φουντουκλή, η Κρυσταλλία Χρυσοβέργη είναι μορφωμένες, γλωσσομαθείς, με ευρεία παιδεία και ενήμερες για τους αγώνες που δίνονται από τις γυναίκες υπέρ της γυναικείας χειραφέτησης στην Ευρώπη και στην Αμερική.
Μια νέα συμπαγής κοινωνική ομάδα στους κόλπους της ελληνικής κοινωνίας αναδύεται με πλήρη συνείδηση των διακρίσεων που επέβαλλαν μέχρι τότε η κοινωνία της πατριαρχίας και οι θεσμοί.
Θέλουν να υπερβούν τα στενά όρια της ιδιωτικής ζωής και να γίνουν ορατές στον δημόσιο βίο με τον λόγο τους, τις ιδέες τους, τα αιτήματά τους υπέρ της ισότητας και την έμπρακτη αλληλεγγύη τους προς τις γυναίκες των λαϊκών στρωμάτων.
Ο κοινωνικός «προορισμός των γυναικών» διαρθρώνεται στη βάση του νέου «γυναικείου ιδεώδους», το οποίο θεωρεί τη μητρότητα ως μέγιστη αρετή των γυναικών και της προσδίδει οικουμενική σημασία, που ξεπερνά τα τείχη της οικογένειας και επεκτείνεται σε όλη την εθνική κοινότητα.
Οι γυναίκες της «Εφημερίδος των Κυριών» επιδιώκουν μόρφωση, αγωγή και επαγγελματική εκπαίδευση για τις «γυναίκες του λαού». Από το 1890 ιδρύονται στις περισσότερες πόλεις της Ελλάδας τα «Κυριακά Σχολεία», για να μορφώνονται τα εργαζόμενα κορίτσια που δεν είχαν τη δυνατότητα να φοιτούν στα σχολεία. Από το 1896 ιδρύονται «Επαγγελματικές και Οικοκυρικές Σχολές», με στόχο τη σύνδεση της τεχνικής εκπαίδευσης με τον βιοπορισμό.
Οι πρώτες φεμινίστριες ζητούν και αστικά δικαιώματα: να διαχειρίζονται οι ίδιες οι γυναίκες την περιουσία τους, να συμμετέχουν σε οικογενειακά συμβούλια και να αναλαμβάνουν την κηδεμονία των παιδιών τους.
Τα κινήματα του φεμινισμού δεν ήταν, όπως και δεν είναι, όλα προοδευτικά. Στη δεκαετία του 1920 εντοπίζουμε τον συντηρητικό αστικό φεμινισμό, εθνικιστικής κατεύθυνσης, τον πιο προοδευτικό αλλά κι εκείνον που έθετε πιο ριζοσπαστικές διεκδικήσεις μέσα από τις γραμμές του ΚΚΕ και λιγότερο της αυτοοργάνωσης.
Οι πρώτες μεταρρυθμίσεις για τη γυναικεία εργασία και το εκπαιδευτικό σύστημα θεσπίζονται το 1909 από την κυβέρνηση των Φιλελευθέρων. Από το 1912 απαγορεύεται με νόμο η νυχτερινή εργασία των γυναικών και η συμμετοχή τους στα βαριά και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Επίσης, λαμβάνονται τα πρώτα μέτρα για την προστασία της μητρότητας, σύμφωνα με τα οποία προβλέπεται άδεια ορισμένων εβδομάδων μετά τον τοκετό.
Σταδιακά στον χώρο της εκπαίδευσης δημιουργούνται σχολεία, διδασκαλεία, Γυμνάσια θηλέων και ο αριθμός των φοιτητριών αυξάνεται. Η παρουσία των γυναικών γίνεται αισθητή στις δημόσιες υπηρεσίες και στα ελευθέρια επαγγέλματα: δασκάλες, καθηγήτριες, τηλεφωνήτριες, δακτυλογράφοι, ταμίες, νοσοκόμες, μαίες, γιατρίνες-παιδίατροι, δημοσιογράφοι.
Κατά τη διάρκεια του Μεσοπολέμου τα αιτήματα των φεμινιστριών γυναικών στηρίζονται: στην ισότιμη κοινωνική ένταξη που προσφέρει στις γυναίκες η μισθωτή εργασία. Πραγματικά, η μαζική έξοδος των γυναικών στην αγορά εργασίας, στις μικρές βιοτεχνίες, στα εργοστάσια, στις δημόσιες υπηρεσίες επιτρέπει στις γυναίκες να ανατρέψουν την απόλυτη οικονομική εξάρτησή τους από τους άνδρες και να αποκτήσουν συνείδηση των κοινωνικών προβλημάτων και των συνθηκών που έπρεπε να αντιμετωπίσουν.
Οι βασικές αιτίες ανισότητας στον χώρο της εργασίας που πρέπει με κάθε τρόπο να παταχθούν είναι: η έλλειψη επαγγελματικής εκπαίδευσης και παιδείας. Οι φεμινίστριες καταδικάζουν «τα ολίγα γαλλικά και πιάνο» των νεαρών γυναικών που επιθυμούν κοινωνική ανέλιξη και εύπορο γαμπρό. Οι αγώνες των γυναικών συνοδεύονται με συγκρούσεις και απώλειες. Το 1924 η εργάτρια Μαρία Χουσιάδου έπεσε νεκρή στην απεργία των καπνεργατριών στην Καβάλα με αίτημα τη μείωση του δωδεκαώρου εργασίας.
Η διεκδίκηση ψήφου συσπειρώνει σε κοινό αγώνα όλες τις φεμινίστριες. Ο «Σύνδεσμος για τα Δικαιώματα της Γυναίκας», που ιδρύθηκε το 1920, αποτελεί την πλέον αντιπροσωπευτική φεμινιστική οργάνωση για την προώθηση των γυναικείων διεκδικήσεων.
Οι ηγετικές φυσιογνωμίες του Συνδέσμου είναι η Αύρα Θεοδωροπούλου, σύζυγος του νομικού και συνεργάτη του Ελ. Βενιζέλου Σπύρου Θεοδωρόπουλου και η Μαρία Δεσύπρη, μετέπειτα σύζυγος του Αλέξανδρου Σβώλου, η οποία είναι μία από τις πρώτες επιθεωρήτριες Εργασίας.
Το έντυπο «Ο Αγώνας της Γυναίκας», που γράφεται στη δημοτική γλώσσα, αποτυπώνει τις θέσεις του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας και τις διεκδικήσεις του.
Η πολιτική εξουσία, υπακούοντας στις πιέσεις του φεμινιστικού κινήματος, αναγκάστηκε να παραχωρήσει τον Φεβρουάριο του 1930 δικαίωμα ψήφου για τις δημοτικές εκλογές στις γυναίκες, με τις εξής προϋποθέσεις: να έχουν ηλικία άνω των 30 ετών και να είναι εγγράμματες. Οι γυναίκες θα ψηφίσουν στις επόμενες δημοτικές εκλογές το 1934.
Την περίοδο της Αντίστασης στους ναζί είχε δημιουργηθεί η γυναικεία οργάνωση "Λεύτερη Νέα", η οποία αποτέλεσε τη μία από τις 10 οργανώσεις που συγκρότησαν τον Φεβρουάριο του 1943 την ΕΠΟΝ. Για τις γυναίκες που εντάχθηκαν στη νεολαία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και την ΕΠΟΝ η στράτευσή τους αυτή ήταν συχνά η πρώτη σημαντική απόφαση στη ζωή τους, που ήταν καθοριστική για τον έμφυλο ρόλο που επιτελούσαν και την ταυτόχρονη απομάκρυνση από την οικογένεια.
Οι μάχες που έδιναν είχαν πολλαπλούς συμβολισμούς, ήταν θαρραλέες και συχνά συνοδεύονταν από μεγάλες επιτυχίες. Όταν έπεφταν όμως στα χέρια του εχθρού, βασανίζονταν φρικτά. Η πρώτη εκτελεσθείσα γυναίκα στην Ελλάδα ήταν η Μίρκα Γκίνη, που είχε ενταχθεί στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας. Η έξοδος από το σπίτι για χιλιάδες γυναίκες τιμωρήθηκε σκληρά από το κράτος. "Θέλησαν με τη θανατική ποινή να πτοήσουν το γυναικείο φύλο. Το αποτέλεσμα θα είναι το αντίθετο" είπε η 23χρονη Κούλα Ελευθεριάδη μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα της Θεσσαλονίκης στις 6 Μαΐου του 1947. Οι αγώνες που ακολούθησαν τη δικαίωσαν.
Τον Απρίλη του 1944 η Κυβέρνηση του Βουνού, η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), δίνει το δικαίωμα στις γυναίκες να εκλέξουν και να εκλεγούν αντιπρόσωποι-εκλέκτορες, που στη συνέχεια θα αναδείξουν τα μέλη του «Εθνικού Συμβουλίου» (της Βουλής). Οι ψηφοφόροι θα έπρεπε να είναι 18 ετών και άνω και οι υποψήφιοι 21 ετών και άνω.
Εκλέχτηκαν 5 γυναίκες εθνοσύμβουλοι σε σύνολο 207 εθνοσυμβούλων. Η Μαρία Δεσύπρη-Σβώλου και η Καίτη Νισυρίου-Ζεύγου για την Αθήνα, η Χρύσα Χατζηβασιλείου για τον Πειραιά, η Μάχη Μαυροειδή από την Καλαμάτα και η Φωτεινή Φιλιππίδη από τη Λάρισα.
Στις 7 Ιουνίου 1952, με τον νόμο 2151, οι Ελληνίδες αποκτούν πλήρη εκλογικά δικαιώματα. Ομως οι γυναίκες δεν ψηφίζουν στις εκλογές που διεξάγονται τον Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς, γιατί δεν έχουν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι. Σε επαναληπτική ψηφοφορία που έγινε το 1953, εκλέγεται η Ελένη Σκούρα, η πρώτη Ελληνίδα βουλευτής.
Κατά την επτάχρονη δικτατορία του 1967 απαγορεύεται η λειτουργία των γυναικείων οργανώσεων και καταστρέφονται πολλά από τα αρχεία τους. Η συμμετοχή των γυναικών σε αντιστασιακές οργανώσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό είναι μεγάλη. Πολλές από αυτές φυλακίζονται και εξορίζονται.
Οι γυναικείες οργανώσεις κατά τη Μεταπολίτευση θα συμμετάσχουν σε ένα νέο ριζοσπαστικό κίνημα, τον «νεοφεμινισμό», που θέτει στο επίκεντρο των κατακτήσεών του και θέματα του ιδιωτικού βίου: ενδοοικογενειακή βία, νομιμοποίηση των εκτρώσεων, σεξουαλικότητα, οικογένεια και εργασία.
Στο Σύνταγμα του 1975 τέθηκε το θεμέλιο της ισότητας των φύλων. Στο άρθρο 4, παρ. 1 και 2, διατυπώνεται ότι: οι Έλληνες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου. Οι Έλληνες και οι Ελληνίδες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις.
Επιμέλεια κειμένου: Σμαρώ Ιγνατιάδου, Αργυρώ Σκίτσα
Πηγές:
https://www.iefimerida.gr/news/255251/pagkosmia-imera-tis-gynaikas
https://socialpolicy.gr/2020/03
https://www.internationalwomensday.com
https://www.efsyn.gr/nisides/185652_feministiko-kinima-stin-ellada
https://www.avgi.gr/koinonia/304468_oi-agnostes-diadromes-toy-feministikoy-kinimatos-stin-ellada
Βιβλιογραφία:
- Αβδελά Εφη, Δημόσιοι υπάλληλοι γένους θηλυκού. Καταμερισμός της εργασίας κατά φύλα στον δημόσιο τομέα, 1908-1955, Αθήνα 1990.
- Αβδελά Εφη – Ψαρρά Αγγέλικα, Ο Φεμινισμός στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου. Μια ανθολογία, Αθήνα 1985.
- Βαρίκα Ελένη, Η εξέγερση των Κυριών. Η γέννηση μιας φεμινιστικής συνείδησης στην Ελλάδα 1833-1907, Αθήνα 1987.
- Βερβενιώτη Τασούλα, Η γυναίκα της Αντίστασης. Η είσοδος των γυναικών στην πολιτική, Αθήνα 2013.
- Buttler Judith, Αναταραχή φύλου. Ο φεμινισμός και η ανατροπή της ταυτότητας, Αθήνα 2009.
- Κορασίδου Μαρία, Οι άθλιοι των Αθηνών και οι θεραπευτές τους. Φτώχεια και φιλανθρωπία στην ελληνική πρωτεύουσα τον 19ο αιώνα. Αθήνα 1995.
- Σαμίου Δήμητρα, Τα πολιτικά δικαιώματα των Ελληνίδων 1864-1952, Αθήνα 2013.
- Σαλίμπα Ζιζή, Γυναίκες εργάτριες στην ελληνική βιομηχανία και στη βιοτεχνία (1870-1922), Αθήνα 2002
- Ελεύθερες γυναίκες, Η αντίσταση 14 γυναικών απ' όλο τον κόσμο», εκδ.Εύμαρος
- Παμπούκης Γεώργιος, Ιστορίες ντροπής, οι άνδρες, οι θρησκείες, οι νόμοι και η μοίρα των γυναικών, εκδ. Πατάκης
- Αtwood Μargaret, Η Ίστρια της πορφυρής δούλος, εκδ. Εστία
- Beauvoir S de, Το δεύτερο φύλο, εκδ. Μεταίχμιο
- Καραγάτσης Μ., Η μεγάλη χίμαιρα, εκδ. Εστία
- Χρονάς Γιώργος, Η γυναίκας της Πάτρας, διηγείσαι η Πανωραία, εκδ. Οδός Πανός
- Υousafzai Μalala, Με λένε Μαλάλα, εκδ. Πατάκης
