"Το Αλφαβητάρι των συναισθημάτων" ταξιδεύει σε δημοτικά σχολεία και κέντρα δημιουργικής απασχόλησης παιδιών
Οι πρώτες εντυπώσεις της ομάδας μας
Δράση που υλοποιείται με δωρεά από το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου στο πλαίσιο του προγράμματος “Σημεία Στήριξης” που συγχρηματοδοτούν 8 κοινωφελείς οργανισμοί.
Η δράση «Το Αλφαβητάρι των συναισθημάτων» ξεκίνησε να ταξιδεύει τον Νοέμβριο σε δημοτικά σχολεία και Κέντρα Δημιουργικής Απασχόλησης Παιδιών. Στόχος της δράσης είναι να συμβάλει στην ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας των παιδιών πρωτοσχολικής ηλικίας (6-8 ετών) ώστε να διαχειρίζονται συναισθηματικές καταστάσεις και δυσκολίες της καθημερινής ζωής.
Πραγματοποιήσαμε επισκέψεις στο Κ.Δ.Α.Π. Καλλικράτειας «Μεγαλώνουμε μαζί» στη Χαλκιδική, στη Γ1 τάξη του 1ου δημοτικό σχολείο Μενεμένης, στη Β και Γ τάξη του 3ου δημοτικό σχολείο Αιγινίου, στο Κ.Δ.Α.Π. Δήμου Παύλου Μελά «Αστερόκοσμος», στη Β τάξη του δημοτικού σχολείου Χορτιάτη, στην Α και Γ τάξη του 34ου δημοτικού σχολείου Θεσσαλονίκης και στη Β΄ τάξη του 40ου δημοτικού σχολείου Θεσσαλονίκης.
Μέχρι τέλος Νοεμβρίου στο πρόγραμμα συμμετείχαν 191 παιδιά.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα υλοποιούν 3 εμψυχώτριες-παιδαγωγοί, εργαζόμενοι και συνεργάτες της ομάδας μας.
Πριν την επίσκεψη μας ενημερώνουμε τους/τις εκπαιδευτικούς για τη δομή του εκπαιδευτικού προγράμματος και προτείνουμε δραστηριότητες που μπορούν να εφαρμόσουν προαιρετικά ως εισαγωγή στο θέμα.
Η δομή του εκπαιδευτικού προγράμματος:
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ξεκινά με παιχνίδια γνωριμίας και ενεργοποίησης και εισαγωγής στο θέμα.
Στη συνέχεια τα παιδιά, με ερέθισμα το εκπαιδευτικό υλικό και το επιτραπέζιο παιχνίδι που έχουμε δημιουργήσει, επεξεργάζονται σε μικρότερες ομάδες κοινωνικές ιστορίες της καθημερινής ζωής.
Οι ιστορίες συνδέονται με συναισθήματα και συναισθηματικές καταστάσεις που τα παιδιά καλούνται να αναγνωρίσουν και να επεξεργαστούν. Μέσα από βιωματικές δραστηριότητες, μοιράζονται τις σκέψεις και τις εμπειρίες τους και προτείνουν τους δικούς τους τρόπους αντιμετώπισης.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα ολοκληρώνεται με την επιστροφή των ομάδων στον κύκλο. Εκεί η κάθε ομάδα παρουσιάζει στις υπόλοιπες, την «ιστορία» της κάρτας, σύμφωνα με τον τρόπο που την επεξεργάστηκε. Παιχνίδι ρόλων και σύντομοι αυτοσχεδιασμοί, παντομίμα, παρουσίαση ζωγραφιάς, λέξεων και προτάσεων αλλά και δημιουργική χρήση των καρτών από το επιτραπέζιο παιχνίδι, είναι κάποια παραδείγματα παρουσίασης στην ολομέλεια.
Στο τέλος πάντα αφιερώνεται χρόνος σε μια δραστηριότητα αναστοχασμού στον κύκλο όπου τα παιδιά εκφράζουν τις εντυπώσεις τους για το πρόγραμμα και τον τρόπο που το βίωσαν.
Εντυπώσεις - συμπεράσματα
Μαθητές/τριες:
Η ανταπόκριση των παιδιών ήταν ιδιαίτερα θετική όπως προκύπτει από τις εντυπώσεις τους στη τελευταία δράση αναστοχασμού. Σε αρκετές περιπτώσεις δίνουν λύσεις ενώ μέσα από τις εικόνες που βλέπουν αναγνωρίζουν προσωπικά βιώματα. Μέσα από το "αλφαβητάρι των συναισθημάτων" (συναισθήματα με το πρώτο γράμμα του αλφάβητου) που έχουμε δημιουργήσει έχουμε την ευκαιρία να μιλήσουμε για πολλά συναισθήματα και να μοιραστούμε παραδείγματα. Τα παιδιά φάνηκε ότι έχουν ιδιαίτερα έντονη την ανάγκη να εκφράσουν τις σκέψεις τους, ειδικά για θέματα τα οποία έχουν βιώσει στο σχολικό τους και οικογενειακό τους περιβάλλον. Αναζητούσαν λύσεις, προσπαθούσαν να μπουν στη "θέση του άλλου" και ήταν ανοιχτά να ακούσουν μια διαφορετική άποψη. Πολλές φορές δεν ήταν εύκολο να περιγράψουν το συναίσθημα που ήθελαν και έτσι χρησιμοποποιύσαμε παραδείγματα για να κατανοήσουν νέες έννοιες.
Εκπαιδευτικοί:
Από τις απαντήσεις που λάβαμε στα ερωτηματολόγια τα οποία δίνονται στους/στις εκπαιδευτικούς μετά το πέρας του προγράμματος επίσης πήραμε θετική ανατροφοδότηση. Οι δραστηριότητες σημειώθηκε ότι ήταν κατάλληλα προσαρμοσμένες στην ηλικία των παιδιών και είχαν ιδιαίτερη πρωτοτυπία και κράτησαν αμείωτο το ενδιαφέρον της ομάδας. Επίσης ο βιωματικός χαρακτήρας του προγράμματος συνέβαλε καθοριστικά στη δημιουργία θετικού κλίματος εμπιστοσύνης και ασφάλειας στην τάξη και έτσι τα παιδιά μπόρεσαν να εκφράσουν σκέψεις, ιδέες και συναισθήματα.
Η συνεργασία με τους/τις εκπαιδευτικούς των τάξεων που επισκεφθήκαμε ήταν άψογη και αποχαιρετούσαμε κάθε σχολείο και Κ.Δ.Α.Π. με τις καλύτερες εντυπώσεις και την ευχή να πάμε ξανά.
Παρατηρήσεις
Αξίζει να επισημάνουμε την ιδιαίτερα ζεστή υποδοχή που είχαμε στα σχολεία και Κ.Δ.Α.Π. εκτός Θεσσαλονίκης όπου δεν πραγματοποιούνται συχνά εκπαιδευτικές επισκέψεις ομάδων και η ανταπόκρισή τους στο πρόγραμμα ήταν συγκινητική.
Στην παρούσα φάση ολοκληρώνουμε το εγχειρίδιο δραστηριοτήτων εστιάζοντας σε θεματικές ενότητες όπως: συναισθηματικό κλίμα της τάξης, ενσυναίσθηση, έκφραση συναισθημάτων, συμπερίληψη και ειρηνική επίλυση συγκρούσεων. Οι προτεινόμενες δραστηριότητες πιστεύουμε πως θα βοηθήσουν στην ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας των παιδιών αλλά και των εκπαιδευτικών. Το εγχειρίδιο θα δοθεί στα σχολεία ενώ προσφέρεται και το επιτραπέζιο παιχνίδι για περαιτέρω αξιοποίηση. Ειδικά το επιτραπέζιο παιχνίδι έγινε δεκτό με ενθουσιασμό από τα παιδιά και τους εκπαιδευτικούς και γι' αυτό αισθανθήκαμε μεγάλη χαρά και ικανοποίηση.
Η ομάδα των εμψυχωτριών σε συνεργασία με την ψυχολόγο και τη συντονίστρια της "Σχεδίας στην πόλη" έκαναν την δική τους εσωτερική αξιολόγηση καταγράφοντας την εμπειρία τους. Λαμβάνοντας υπόψη ότι κάθε ομάδα έχει τη δική της δυναμική τα παιχνίδια και ο τρόπος παρουσίασης των δραστηριότητων προσαρμόζονταν ανάλογα. Με αυτόν τον τρόπο, το ίδιο το πρόγραμμα εμπλουτίζεται σε κάθε του εφαρμογή.
Τον Δεκέμβριο συνεχίζουμε τις επισκέψεις μας στο 6ο Πειραματικό Διαπολιτισμικό δημοτικό σχολείο Ελευθερίου - Κορδελιού, στο δημοτικό σχολείο Προδρόμου - Αγίας Τριάδας Ημαθίας, στο 13ο δημοτικό σχολείο Καλαμαριάς και στο Κ.Δ.Α.Π. Γαλατάδων Πέλλας. Οι επισκέψεις προβλέπεται να ολοκληρωθούν τον Φεβρουάριο του 2023.
Με ιδιαίτερη χαρά αναμένουμε να καταγράψουμε τις εντυπώσεις μας και από τους επόμενους σταθμούς.
Παράλληλα έχουμε ήδη έρθει σε επαφή με τα σχολεία που θα φιλοξενήσουν τα 4 βιωματικά σεμινάρια για εκπαιδευτικούς και γονείς. Κατόπιν συζήτησης με τους/τις διευθυντές/ντριες και εκπαιδευτικούς προγραμματίζουμε την υλοποίησή τους αμέσως μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων, τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο 2023.
Ευχαριστούμε θερμά για τη φιλοξενία τους μαθητές και τις μαθήτριες, τους/τις εκπαιδευτικούς και τους διευθυντές και διευθύντριες των σχολείων και των Κ.Δ.Α.Π. που επισκεφθήκαμε.
Ευχόμαστε καλή και δημιουργική χρονιά με υγεία, αγάπη και ενσυναίσθηση.
Η εκπαιδευτική ομάδα
Μαρίνα Τζίκου, ψυχολόγος, εμψυχώτρια, εργαζόμενη στο πλαίσιο της δράσης
Μυρσίνη Καλογεράκη, νηπιαγωγός, εκπαιδεύτρια, υπευθ. του δημιουργικού βιβλιοπωλείου "Το Πράσινο σύννεφο", συνεργάτης στο πλαίσιο της δράσης
Σμαρώ Ιγνατιάδου, εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού, εκπαιδεύτρια νέων, μέλος της "Σχεδίας στην πόλη"
Δράση που υλοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Σημεία Στήριξης», που συγχρηματοδοτείται από το Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, το ΤΙΜΑ Κοινωφελές Ίδρυμα, το Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού & Πολιτιστικού Έργου –ΚΙΚΠΕ, το Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης, το Costas M. Lemos Foundation και το Ίδρυμα Μποδοσάκη.